Müsahiplik ikrarı, amacı ve nasıl müsahip olunur?
Müsahiplik ikrarı, amacı ve nasıl müsahip olunur?
Mühahiplik, namus hariç, herşey ortaktı. Yani canı cana, malı mala katmaktır. Ayrısı gayrısı yoktur, hem benim hemde senindir.
Şahı Merdan Ali’nin deyimiyle, „Helalinden yani kendi eşitinden gayrısı senin müsahibindir.“
Genel anlamda müsahiplik, otokontrol sistemidir yani öz denetimdir. Toplumda kişinin tepkilerini, davranışlarını veya başka amaca yönelme eğilimini denetlemektir. Diğer bir deyimle suç işlemesine, kötülüğe yönelmesine, kötü işler yapmasına engel olmaktır.
Müsahiplik, Arapça kökenli olan Muahede kelimesinin kökeninden gelmektedir. Sözleşme, antlaşma, karşılıklı kabullenme, yemin etme, söz verme, sahiplenme anlamlarına gelmektedir.
Alevilikte ise, ikrar vermektir. İkrarın mana anlamı; Söz vermek, sahiplenmek, sahip çıkmak, kollamak, korumak, vs. anlamlarını içermektedir. Dolayısiyle Müsahipliğin dini, ahlaki, sosyal, madi ve manevi olmak üzere kendine özgü kuralları vardır.
Bu kurallar; İkrar hakkına, Kul hakkına, anne baba hakkına, komşuluk hakkına, vs. riayet etmek ve diğer tarafta yalan, iftira, zina, kötüleme, çekiştirme yani dedikodu yapmaktan uzak durmaktır.
Alevi inancına göre evlenecek olan her alevi, kendi kişiliğine denk düşecek bir Aleviyi inançsal tabanda kardeş edinmelidir. Bu kardeşlik, dünyevi yol kardeşliği ve ahiret kardeşliğidir. Öz kardeşlikten de ağır olan yol kardeşliği, bir zorunluluktur. Çünkü müsahiplik toplumsal dayanışmanın, yardımlaşmanın sistemidir.
Bu kardeşlik, “kan kardeşliği” yani kan yolu ile akrabalık dışında kurulan sosyal ve toplumsal bir akrabalıktır. Kan bağına dayanan akrabalık bir anlamda zorunlu akrabalık iken manevi akrabalık ise, tamamen gönül rızalığı esasına dayalı bir akrabalıktır. İkrar bir kereye mahsus verilir ve ahirete kadar devam eder.
Alevilikte ikrar vermek, yeniden doğmak demektir. İkrar vermek; Ateşten gömleğe, demirden leblebiye benzer. Giyebilen, yiyebilen ikrar sahibidir. Ikrardan dönmek, yol düşkünlüğüdür.
Müsahipliğin amacı…
* zengin ve fakir olgusunu ortadan kaldırmak için maddi ve manevi yardımlaşmayı sağlamaktır,
* Canı cana, malı mala katmak yani namus hariç herşey ortaktır.
* Birisi bir diğerinin hatasına, suçuna ortaktır yani birbirinden sorumlu olmaktır,
* Iyi ve kötü günde birbirine yardımcı olmak yani olanın olmayana vermesidir,
* Yalan söylememek, harama el uzatmamaktır yani uyarmak ve engel olmaktır,
* Bir bütün olarak Eline diline beline sahip olmaktır yani karşılıklı denetimi sağlamaktır.
Dolayısiyle Toplumda barış, huzur, mutluluk ve dostluğun sağlanması müsahiplik ilkesi ile mümkündür. Çünkü karşılıklı denetim vardır, gözetim vardır, hataya ve yanlışa yer vermeme çabası vardır.
Nasıl musahip olunur?
Iyi anlaşan iki arkadaş, yol kardeşi olmaya karar verdiklerinde önce ailelerinin ve eşlerinin bu konuda rızalıklarını almaları gerekir. Müsahiplik bir kere ve bir kişi ile olunur. Müsahipler, hayatın her alanında birbirlerine yardımcı olmalıdırlar. Müsahip eşler, birbirlerinin kardeşi ve çocukları ise, kendi çocukları sayılırlar. Müsahip çocuklarına evlilik düșmediği için, asla birbirleriyle evlenemezler.
Müsahipler arasında, hem inançsal anlamda yol kardeşliği ve hem de toplumsal anlamda yol kardeşliği vardır.
Kan bağıyla oluşan kardeşlikte, Aileler ayrı evlerde oturduklarından ötürü birbirlerinden sosyal ve toplumsal olarak sorumlu değillerdir. Yani kardeşler birbirlerinin hatasından sevabından sorumlu değildirler. Yardımlașma söz konusu olsa dahi, cüzdanları ayrıdır.
Bu durum müsahiplikte ise, her iki taraf birbirlerinin hatasından ve sevabından sorumludur. Namus haricinde herşey ortaktır. Yani kurulan bu kardeşlik, toplumsal sorumluluk ve paylaşım acısından kan kardeşliğinden daha kapsayıcı ve sorumluluk gerektiren bir işleve sahiptir. Kan kardeşleri arasındaki ilişkide cüzdanlar ayrıdır fakat musahiplikte, cüzdanlar ortaktır. Dolayısıyla ayrı düşünmek, en büyük zaaf sayılır.
Bu sorumlulukları gönüllü olarak kabul eden iki aday pirine baş vurarak niyetlerini ifade ederler. Pirde, müsahip adaylarının ikrar verme koşullarını araștırıp sorduktan sonra eğer şartlar uygun görülürse onları huzuruna davet ederek ikrar erkanı yerine getirilerek müsahip olunur.
Ikrar bir defaya yönelik verilir ve ahirete kadar devam eder. Dolayısıyla Ikrar verilen aileleler arasında evlilikler söz konusu değildir.
Pir, dua verdikten sonra müsahipliğin zorluklarını özetle kendilerine anlatır...
1-Birbirinize ölünceye kadar yardımcı olacaksınız.
2-Yalan söylemiyecek, haram yemeyeceksiniz.
3-Elinize Dilinize Belinize sahip çıkacaksınız.
4-Birinizin günahından, hatasından diğeriniz sorumlu olursunuz. O nedenle birbirinizin suç işlemesine engel olacaksınız der.
Ikrar verildikten sonra ahirete kadar devam eder. Dolayısıyla müsahiplik ikrarı bir defaya mahsus verilir ve bir ömür boyu sürer.
Inançsal ve toplumsal muhtevanın yanısıra, ahlaksal açıdan da önemli bir konuma sahip olan müsahipik kurumu toplumsal dayanışma, barışı ve aynı zamanda bireysel olarak da huzur ile sukuneti sağlayan fonksiyona sahiptir.
Pir, öğüt nasihattan sonra musahip adaylarına bir yıl birbirlerini gözetleme süresi tanır. Bu süre içinde dostlukları, arzuladıkları gibi devam ederse tekrardan Pire baş vururlar. Pir de, Alevilerin ibadet günü olan Perșembe gecesi görgü cemini yapar. Bu iki istekli veya başka istekli canlar da varsa onlarla birlikte yapılacak görgü cemine katılırlar. Beyaz ve dikişsiz, süssüz elbiseler giyerler. Yolun erkanı üzerine, ikrar verip yol kardeși olmuș olurlar.
Bir yerleșim alanını düșünelim orada oturan herkesin müsahip olduğu ve müsahiplerin de bu ilkelere bağlı yaşamları olursa, o yerleşme alanında toplumsal anlamda birliğin, kardeşliğin, hoşgörünün, barışın ve iktisadi bölüşümün hakça yapıldığı bir toplumsal yapı oluşmuş olur.
Sonuç itibariyle müsahip olacak çiftler, anlaşabilecekleri kişi ile musahip olmaları erkandır. Müsahiplik kurallarını yerine getirebilenler müsahip olabilirler.
Imam Cafer-i Sadık, Muhammed Ali yolunda, „Pir dindir, musahip imandır. Ve yine Imam Cafer-i Sadık derki; „Muhamed Iman, Ali dindir, dininden dönen, imanından dönen Muhammed Ali yolundan dönmüştür“ buyurmuştur.
Müsahiplik erkanı, Görgü ceminde canların huzurunda ve şahidliğide yapılır. Görgü cemindeki katılımcılar bir anlamda müsahip olmuş, yola girmiş olanlardır. Görgü cemlerinde her şey daha disiplinli ve kuralcıdır. Müsahip olmayanlar, bu ceme alınmazlar.
Hakk meydanında, pir huzurunda, canların şahitliğinde ikrar verildiği zaman ikrar veren taliplere Pirin uyarısı; „Ey talip! Ikrar ağırdır, süremezsiniz; Ateşten gömlek demirden leblebi, kılıçtan keskin kıldan incedir”. Taliplerin cevabı; “Pirin himmeti ve canların yardımıyla ikrar sahibi olacağız” derler.
Müsahipliğin kaynağı, Hz.Muhamme Mustafa ile Şahı Merdan Ali’nin birbirlerine ikrar verip müsahip oldukları Kırklar Cemi’ne dayanır.
Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evladı,
=Seyyid Hakkı=
YouTube, Alevilikte inanç-Seyyid Hakkı kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62
YouTube, Hakk Dergahı TV kanalımız: https://www.youtube.com/@hakkdergahitv8618
Facebook, Hakk Dergahı muhabbet grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241
Fcebook, Hakk Dergahı Ilim Irşad sayfamız; https://www.facebook.com/profile.php?id=100057353323519
WEB sayfamız, Alevilikte Inanç-Seyyid Hakkı; https://www.alevilikte-inanc.de/
Facebook, Seyyid Hakkı özel sayfamız; https://www.facebook.com/SeyyidHakkiAL/