Cem erkanında, on iki hizmet ve görevleri...

Cem erkanında, on iki hizmet ve görevleri...
Aleviliği bir bütün olarak anlamak ve kavramak için, cem ibadetini anlamaktan geçer. Cem kelime anlamı olarak birleşme, birlik olma, bir araya gelme ve gönülleri birleme demektir.  

Alevi inancında ibadet için cem olma, bir araya gelme amacından yola çıkarak bütünleşme anlamında kullanılır. Cemde yapılan hizmetlerin, rituellerin, söylenen her sözün inançsal, kültürel ve toplumsal olarak sembolik anlamları vardır. 

Cem erkanı, on iki hizmetin yerine getirilmesinden oluşan kutsal bir ibadettir. Cem erkanında Kırkların, Kerbelanın, On Iki Imamların anısına Şah Ismail Hatayi’den, Pir Sultan Abdal’dan, Kul Himmet’den, vs. miraçlama, semah yapılır, Duaz-ı Imam ve deyişler söylenir. Yola verilen ikrar tazelenir, lokmalar dağıtılır, dargınlıklar giderilir, toplum arasındaki adaletsizlik giderilir ve razalık alınarak iklikten birlik sağlanır. 

Cem erkanında yapılan hizmet, tamamen manevi hizmeti içermektedir. Cem erkanında görev alan hizmetkarların sayısı, on iki kişiden ibarettir.  

Hizmetkarlar, bir bütün olarak Cem erkanına katılan Ehli Canların ihtiyaçlarını karşılamak, yardımcı olmak, getirilen lokmalarla alakadar olmak, meydanın aydınlanmasını sağlamak, inanç rituellerini yerine getirmek, Cemevinin düzen ve aşayışını sağlamakla yükümlüdürler. 

Cem erkanları üç aşamalıdır…
1- Genel bilgilendirme,
2- Sorgu, sual, razılık ve rızalığın alınması ve
3- Ibadet bölümü. Cem ile kapı mühirlenir. Giriş çıkışlar olmaz.   

Cem erkanının ibadet bölümünde Kerbela katliamı anlatılarak huşu içinde üzüntüler, bağlılıklar ifade edilir. Genel anlamıyla şiddet ve zülüm red edilir ve yapanlara da lanet okunur.  

Ehli Beyt’e yapılan zulüm, haksızlıkları Duaz-ı Imam, ağıt, nefes ve deyişlerle dile getirilir. Çoğu yerlerde toplum Duaz-ı Imamlara, ağıtlara, deyiş ve miraclamaya eşlik ederler. Pir Imam Hüseyin ve Kerbela şehitleri aşkına çerağlar yakılır, gülbenkler ve dualar okunur. Böylece tevella ve teberra ikrarı tazelenmiş olur. 

Cem erkanında, On iki hizmet makamları...
1- Pir, hizmet makamı,
2- Rehber, hizmet makamı,
3- Zakir, hizmet makamı,
4- Gözcü, hizmet makamı,
5- Süpürgeci-Feraşcı, hizmet makamı,
6- Çerağcı-Delilci, hizmet makamı,
7- Sakacı, hizmet makamı,
8- Lokmacı-Niyazcı, hizmet makamı,
9- Ibrikci-Tezakarcı, hizmet makamı,
10- Kapıcı, hizmet makamı,
11- Peyikci-Pervaneci, hizmet makamı,
12- Iznikçi-Meydancı, hizmet makamı…

On Iki hizmet ve hizmetkarların görevleri…
1- Pirin, hizmet görevi…   
Cem erkanı yöneticiliğini yapar, ikrar alır nasip verir. Mürşid ve Pir, bu posta Pir Imam Hüseyin’e vekaleten otururlar. Yolun zahir ve batın ilminden haberdar, Talibi yolun ilim irfanıyla eğitip irşad edendir. Ceme katılan Ehli canları aydınlatan, ibadetini yaptıran, sorgulayan yani cem hizmetinden sorumlu ve tek yetkili kişidir.  

Dolayısıyla Mürşid veya Pir, Hakk Meydanında yol evlatlarını akıl ile gönülleri aydınlatan, arındırıp pak eyleyen, Hakk ile hakikat yolunda Talibi aydınlatan, eğiten, yolun ilim irfanıyla ruh ile bedensel olgunluğa kavuşturup insanlık alemine faydalı ve verimli hale getirendir. 

Pirin, Post dar gülbengi...   
Hakk’tan yardım, Muhammed Ali’den inayet ola. 

Bismişah, Allah Allah!
Erenler postu geldi, hizmetler yerin aldı,
Ehli Canlar ikrarını verdi,
Ikrarınızda daim olasınız, Hakk didarı göresiniz.
Pirlerin, himmet ve hidayeti üzerinizde hazır ve nazır ola.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Kabul ve makbul ola…            

2- Rehberin, hizmet görevi…   
Yola girmek isteyenleri yolun edep erkanını, ilim irfanını, şartlarını, kurallarını öğretmekle yükümlüdür. Mürşid, Pir ile talip arasında dialoğ hizmetini yürütendir. Mürşid-Pir gibi, talibin menevi hallerinden sorumlu kişidir.  

Ikrar verme erkanında, ikrar vermek isteyen Canları eğiterek hazır hale getirip Pir’in huzuruna çıkarır. Ikrar verdikten sonra da talibi gözetler, hal ile davranışlarından sorumlu, yanlışlıklarını düzeltir ve uyarılarda bulunur.  

Rehberin, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Hakk meydanında, Pir divanına durdum,
Darımız, divanımız kabul, muradımız hasıl ola.
Hakk Muhammed Ali yardımcımız, Hızır yoldaşımız ola.
Hakk ile hakikat yolunda hizmetimiz kabul,
Hizmet aşkımız daim ola.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

3- Zakirin, hizmet görevi…    
Cem erkanında Tevhid, Duaz-ı Imam, Mersiye, Nevruziye, Nefes, Beyitler okur. 

Zakir, zikredendir. Ibadette zikredilen Allah’ın isimleridir, O’nun ilahi kudretidir, hikmetleridir, ilahi kelamıdır, ilahi aşktır, Hakk Muhammed Ali muhabbetidir, Muhammed Ali ilim irfanıdır, On Iki Imamların hizmetidir, Ehli Beyt’in sevgi ile muhabbetidir ve Seyyide Fatma-tüz Zehra ana ile Ehli Beyt’inin çektiği acılardır, zulümlerdir, kederlerdir, katliamlardır, matemdir, hatırlayıp hatırlatmaktır.  

Dolayısıyla Alevi inancında zikir, ibadetin temelidir. Çünkü Allah’ın kelamıyla insanların gönlü, kalbi, vicdanı, bedeni huzura ve olgunluğa kavuşmaktadır. 

Zakirin, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Zakirim, zikrim bağlama ile,
Hakk kelamı okurum avaz ile,
Cümle canlara ol niyazım ile.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir...  

4-Gözcünün, hizmet görevi…
Rehberin yardımcısıdır. Cem erkanının sessiz ve sakinlik içinde gecmesini sağlar. Dolayısıyla gözetleyen, kurallara uymayıp aykırı davrananları uyarır ve yardımcı olur. Yani bir bütün olarak cem ibadetinin aşayişini sağlanmasından sorumlu kişidir. 

Gözcünün, çözemediği bir müşkülü Rehbere haber eder ve eğer Rehber de çözemezse, o zaman Mürşid veya Pire havale edilir. Doğru olan, istisnalar hariç her can kendi gözcüsü, gözetleyicisi olmalıdır. 

Gözcünün, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah Allah Allah!
Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla.
Allah’tan ola hidayet, Muhammed Mustafa'dan ola şefaat,
Ali’yyel Murteza'dan ola himmet, Erenler meydanında gözcü Karaca Ahmet.

Allah Muhammed ya Ali, dar çeken didar göre,
Didar gören cehennem narı görmeye,
Seyyide Fatma-tüz Zehra ana muradını vere, Erenler sefasına erdire.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

5- Süpürgecinin-Ferraşcının, kendi hizmet görevi…  
Süpürge temizliği, paklamayı, temiz ve pak olmayı sembolize eder.  

Cem erkanında, baştan sonuna kadar Hakk Meydanı’ndan temizliğinden, düzeninden, serilmesi gereken sadırları veya kilimleri serme hizmetinden sorumlu kişidir.  

Dolayısıyla Cem erkanına katılan bir can, önce kendi süpürgesiyle kendi sıhhı temizliğini yapmalı, kötü duygulardan arınmalı ve kalbinden ikiliği, kini, kibirliği gidermelidir. Bir bütün olarak kendini, ailesini, çevresini, tolumunu temiz tutmak gerekir. Ve cemevinde ise, Hakk Meydanında, Pir huzurunde, toplumun şahitliğinde ruhunu ve kalbini arındırmalıdır. 

Spürgecinin, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah Allah Allah!
Üç bacı idik Güruh-u Naci idik,
Kırklar ceminde spürgeci idik,
Süpürgeyi süpürdü Selman,
Kör olsun Yezid ile Mervan,
Zuhura gelsin Mehdi sahibi zaman,
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

 

6- Çerağcının-Delilcinin, hizmet görevi…  
Çerağ mana itibariyle Hakk Muhammed Ali nurunu temsil eder. Aynı zamanda yol evlatlarının, kendi ilim irfan ışığını yakmalarını simgeler. Çünkü her canlı o nurdan hayat bulur ve o nurun enerjisiyle yaşamını sürdürebilir. 

 

Yolun edep erkanına göre cemevinde bulunan Çerağ aydınlatma araçlarını hazırlar. Çerağı uyandıran ve dualarını okuyan kişidir. Çerağı temsilen, elektirk lambası yakılması gerekiyorsa onunda hazırlıklarını yapar. 

Çerağ aynı zamada ruhun aydınlanması sağlayan ikrar ışığını, gönüllere huzur veren muhabbet ışığını, zahir batın ilim ışığını, ibadet ışığını, yaşamın ışığını, birlik ve beraberliğin ışığını temsil eder. Bu ışık, Rıza şehri ışığıdır. Bu ışık ruhtaki karanlıkları aydınlatan, bedenin karanlıklarını aydınlatan ışıktır.  

Çerağcının, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Çerağı ruhşan, Fahri Dervişan,
Zuhuri iman, Himmeti piran,
Pire Horasan, küşad-i meydan,
Kuvve-i Abdalan, kanuni evliyan,
Verelim Muhammed Mustafa’ya ve Ehli Beyt’ine salavat. 

Ya Cenab-ı Hakk!
Hz.Muhammed Mustafa’ya, Keremler Şahı Ali’yyün Veliullah’a ve
Ehli Beyt’ine dua ile selam olsun. Onlara esenlikler eyle ya Cenab-ı Hakk!
Şahı Merdan Ali’den üstün Veliullah, Zülfikar’dan üstün ilahi adalet yoktur. Allah Allah...

Yaradanın kutlu nuru aşkına; Ya Allah, ya Allah, ya Allah!
Nübüvvetin aydınlık nuru aşkına; Ya Muhammed, ya Muhammed, ya Muhammed.
Velayetin arıtıcı nuru aşkına; Ya Ali, ya Ali, ya Ali!
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

Çerağları sırlama hizmeti…
Çerağcının, hizmet dar gülbengi.
Destur Pireim! 

Bismișah, Allah Allah!
Esirgeyen, bağıșlayan Allah’ın adıyla, ya Allah, ya Allah, ya Allah!
Nübüvvetin nuru așkına, ya Muhammed, ya Muhammed, ya Muhammed!
Velayetin nuru așkına, ya Ali, ya Ali, ya Ali!
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

7- Sakacının-Ibriktarcının, hizmet görevi… 
Pir Imam Hüseyin ve Kerbela Şehitlerini temsilen su görevini yapan kişidir. „Pir Imam Hüseyin aşkına, Kerbela Şehitleri aşkına” diyerek Mürşid veya Pir tarafından dualanmış suyu, toluma veya toplumu temsilen üç kişiye ikram eder.   

Sakacının, hizmet dar gülbengi…
Bir bacı can omuzunda havlusu, bir erkak can elinde su ve leğen ile meydana gelirler.
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Maneyi marifet, sırrı hakikat
Geldi hizmeti Muhammed Mustafa,
Sukut eyleyin Ehli Canlar!
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

Üç kere tekrarlar ve her söyleyişte, Allah Muhammed ya Ali diyerek leğene üç kere su damlatır. Dar duasını alarak Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir der ve yerine geçer.

Pir Imam Hüseyin ve Kerbela şehitlerinin susuz bırakılarak gerçekleştirilen katlimı sembolize ederek, cem erkanına katılmış topluma ikram edilen suyun hizmetini gerçekleştiren kişidir. Su ilim ile irfan ağacı olan ademoğluna hayat verendir, canına can katandır. Yani ölümsüzlüğün sembolü ve yaşamın kaynağıdır. Çünkü bütün canlılar, sudan yaratılmıştır. 

8- Lokmacının-Niyazcının, hizmet görevi…
Gelen lokmaların alınması, hazırlanması, dualanması ve dağıtılması bu kişiye aittir. Fazla lokmaları hazırlar ve beraberinde eve almak isteyenlere verilmesini sağlayan yetkili kişidir.   

Lokma evin bereketidir, alınteridir, emektir ve helal kazançtır. Getirilen lokmada Kul hakkı içinde varsa, helal kazanç değilse ve alın teri içinde olmayan lokmalar cemevine getirilemez. Getirenlerin evinde, bereket ve huzur kalmaz.  

Lokmacının, Rızalık alma gülbengi…
Destur Pirim! 

Aşk ile Canlar!
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı?
Göz nizam el terazi, herkes oldumu hakkına razı? 

Ehli Canlar-toplum! Biz razıyız, Hakk da senden razı olsun derler.
Lokmacı: Allah da sizlerden razı olsun. 
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

9- Ibrikcinin-Tezakarcının, hizmet görevi…  
Cem erkanında, Mürşid ile Pirin ve cemdeki toplumun zahiri olarak beden temizliğini yapmalarını sağlar. Bu beden temizliği sembolik anlamda bir yıkanma, bir tür tarikat yani yol abdestidir. Cem ibadetine gelen her can önceden duşunu, banyosunu alarak, temiz giysilerini giyinip gelir ve tarikat abdestini de, Mürşid ile Pirin nefesiyle alır. Dolayısıyla tarikat abdesti, bütün kötü hal ve davranışlardan uzaklaşıp arımasıdır.  

Şeriat kapısının sıhı temizliği suyla, tarikatın yani ruhun temizliğise ilimle yapılır. Bedenin temizliği, sıhhı açıdan önemlidir. Ancak asıl temizlik ruhun arınıp pak olmasıdır. Çünkü kötülük, bedende başlamaz ruhta başlar.  

Dolayısıyla beden temizliği, evde yapılır yani zahiri alemde yapılır ve ruhun temizliği de batın alemini temsilen Cem erkanında, Hakk meydanında Mürşid ile Pirim himmetiyle, nefesiyle ve ilimiyle yapılır. 

Tezakarcı, aynı zamanda meydan düzeninden yani Pir postunun ve diğer postların ön görüldüğü yere serilmesinden, ceme katılanlar için minder ile hasırların yerleştirilmesinden sorumludur. Gözcüye yardımcı olur. Ceme gelen canların, Pir makamına nasıl varılacağını ve ayrılacağı konusunda yardımcı olur. Bir nevi eğitici konumundadır. 

Ibrikcinin, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim! 

Bismişah Allah Allah!
Ben Gülam-i Haydarım,
Ahudan etmem hayfu pak,
Bu hizmetin sahibi Selman-ı Pak,
Gönlümüzü Hakk‘a bağladık,
Yunduk, arındık, olduk pak,
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

10- Kapıcının, hizmet görevi… 
Bu görev iki kişi tarafından yapılır. Iki kişi olmasının nedeni biri cemevinin dışından ve ikincisi ise, cemevinin içerisinden sorumludur. Herhangi bir durumda kapıcı o durumu gözcüye, gözcü rehbere ve rehberde Mürşid-Pire iletir.  

Zahiri anlamda kapı koruyan, kollayan, huzur içinde olmayı ifade eder. Batıni anlamda ise kapı, ilme, irfana, aydınlığa açılan kapıdır. Hz.Muhammed Mustafa; Ben ilmin şehriyim, Ali de bu şehrin kapısıdır. Ilim dileyen, şehrin kapısına gelsin.  

Şahı Merdan Ali, zahir ve batın ilminin kapısıdır yani dergahıdır. Ilim dileyen, Dergah kapısından girmelidir. Dolayısıyla bu kapı cemevinin kapısıdır. Cem erkanında, Hakk meydanında verilen ilimdir, irfandır ve nasiptir. Dolayısıyla cemevinin kapısının kıymeti bilinmekle birlikte, korunması gerekir. 

Kapıcının, hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim!

 

Bismişah, Allah Allah!
Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla.
Ali’yyel Murteza'dan ola himmet, Erenler meydanında gözcü Karaca Ahmet.

Allah Muhammed ya Ali, dar çeken didar göre,
Didar gören cehennem narı görmeye,
Seyyide Fatma-tüz Zehra ana muradını vere,
Erenlerin sefasına ere.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes pirdedir… 

11- Peyikcinin-Elçinin-Pervanecinin, hizmet görevi…
Peyikci, iki hizmetten sorumludur. 

Birinci hizmeti: Pirin talimatı doğrultusunda Cem erkanının tarihini topluma bildirmekle-haberdar etmekle ve toplumun cem erkanına katılmasını sağlamakla sorumludur. Dolayısıyla insanları arınmaya, aydınlanmaya, ilim irfandan nasiplenmeye, kazancını-emeğini paylaşmaya, dayanışmaya, birlik ve beraberliğe davet eden hizmetkardır.  

Diğer bir deyimle Mürşid ile Pirden haber getirendir, habercidir ve iletişimi sağlayan kişidir.  

Ikinci hizmeti ise, Cem erkanında Duaz-ı Imam ve Miraclama eşliğinde yapılan semah hizmetinde sorumludur. Kainatı ve kainattaki dengenin sağlanmasını sembolize eden Semah hizmetçilerini irşad eden, hazırlayan, Mürşid ile Pirin ve toplumun huzuruna nasıl çıkılacağını öğreten, yani bir bütün olarak hazır hale getiren hizmetkardır.  

Semah ağırlama, vecde ve trans olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır...
Ağırlama bölümü, ağır hareketlerle giriş bölümüdür.
Vecde bölümü, semahın hareketlendiği bölümdür ve
Trans bölümü ise, en hareketli kendini aşma bölümüdür. 

Peyikcinin, hizmet dar gülbengi...
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Uydum Pirin buyruğuna, haber verdim canlara,
Halka hizmet Hakk’a hizmet şiarımla,
Pir aşkına, Post aşkına hizmetimiz kabul ola.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir. 

Semahcıların, hizmet dar gülbengi...
Destur Pirim! 

Bismişah, Allah Allah!
Allah’ın nuru hürmetine,
Muhammed Ali hürmetine,
Kırkların hizmeti hürmetine,
Dönen kainatın hürmetine,
Allah’ın birliğine varmanın hürmetine,
Döner pervanelerimiz ilahi kudretin aşkıyla.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

12- Iznikcinin-Meydancının, hizmet görevi…
Hakk meydanında Pir Imam Hüseyin’i temsilen Pir Postunu, halıları veya hasırları sermek gibi hizmetten yani bir bütün olarak meydan düzeninden sorumlu kişidir. Iznikci veya tüm hizmetkarlar, halka hizmet Hakk’a hizmet anlayışıyla hizmetlerini yaparlar. 

Iznikcinin, Post serme hizmet dar gülbengi…
Destur Pirim. 

Bismişah, Allah Allah!
Cem birliğine, muhabbet sırlığına,    
Hz.Muhammed Mustafa şefaatine, uğur açıklığına,
Şahı Merdan Ali hürmetine, Evliya keremine,
Dest post Allah eyvallah. Nefes Pirdedir. 

Iznikcinin, post kaldırma hizmet dar gülbengi…
Bismişah, Allah Allah!
Muhammed Ali keremine, Pir Imam Hüseyin’in demine,
Ehli canların birliğine, yapılan hizmetlerin hürmetine dest post.
Allah Allah, Hakk eyvallah. Nefes Pirdedir... 

Ehli Beyt yazarı ve Seyyid Seyfeddin Ocağı evlatlarından,
=Seyyid Hakkı=

Seyyid Hakkı, Sosyal medya takip hesaplarımız…
YouTube, Alevilikte inanç-Seyyid Hakkı kanalımız: https://www.youtube.com/user/YediDeryaSohbeti62  
YouTube, Hakk Dergahı TV kanalımız: https://www.youtube.com/@hakkdergahitv8618
Facebook, Hakk Dergahı muhabbet grubumuz: https://www.facebook.com/groups/244039227002241   
Fcebook, Hakk Dergahı Ilim Irşad sayfamız; https://www.facebook.com/profile.php?id=100057353323519 
WEB sayfamız, Alevilikte Inanç-Seyyid Hakkı; https://www.alevilikte-inanc.de/ 
Facebook, Seyyid Hakkı özel sayfamız; https://www.facebook.com/SeyyidHakkiAL/