30- Kerbela Semahı Hizmeti
3.15. Kerbela Semahı Hizmeti:
DAYANAĞI:
Şûrâ 23; Ahzab 57; Fecr 27-30. (Ek:28)
TARİHÇESİ:
Kerbelâ olayından sonra cem âyinindeki hizmetlere dahil edildiği söylenmektedir.
AMAÇ VE ANLAMI:
Kerbelâ olayında Hz. İmâm Zeynel Âbidîn ve Yirmidört Bacı’nın dert, tasa ve acılarının Semâh ile simgelenmesidir. Bu acı olayı yürekte duyup gözyaşı dökerek günâhlardan arınmak ve iç huzûruna kavuşmak amaçlanır. Ayrıca, Kerbelâ’da yapılan zulmü tel’în etmek (lânetlemek) ve mü’mînlere bu tür zulümden nefsini sakındırma konusunda uyarıda bulunmaktır. (Kişi böyle bir zulüm işlerse, tıpkı Yezîd gibi Allah’ın lânetine ve insanların nefret ve ilencine uğrar.)
Semâh sırasında seyyîd veya bir dervîş, İmâm Zeynel Âbidîn’i, Beş Bacı ise Kerbelâ’daki Ehl-i Beyt hatunları olan Yirmidört Bacı’yı temsîl etmektedir. Kerbelâ’da, Yirmidört Bacının, İmâm Zeynel Âbidîn’in etrafında pervâne dönerek ve duâ ederek İmâm’ı, Yezîd askerinin şerrinden koruduğuna inanılır.
İCRÂSI:
Kerbelâ Semâhı, bir Seyyîd (veya dervîş) ve belli yaşı geçmiş tâhir (temiz) Beş Bacı tarafından dönülür.(68)
İki bölümlüdür.
KERBELÂ SEMÂHI
NEFES-1:
Dün ü günü arzumanım Kerbelâ
Varalım İmâm Hüseyin aşkına
Serden gayri sermâyem yok elimde
Verelim İmâm Hüseyin aşkına.
(Şâhlama)
Dertli öter seherin bülbülleri
Mânâ söyler Hakk ehlinin dilleri
Taze açılmış Firdevs’in gülleri
Derelim İmâm Hüseyin aşkına.
(Şâhlama)
Açtı kapıyı Kırkların birisi
Birisinden mest olmuştur varısı
Ehl-i Beyt güzel Şâh’ın korusu
Konalım İmâm Hüseyin aşkına.
(Şâhlama)
Rehberi, tâlibin çiğninde getir
Tamam eyle eksiğini sen yetir
Rızâ lokmasını Meydana getir
Yiyelim İmâm Hüseyin aşkına.
(Şâhlama)
Eydir Şâh Hatâyî’m dön beri beri
Cümlemiz bir ikrâra belî deyi
Çağrışırlar Muhammed-Ali deyi
Duralım İmâm Hüseyin aşkına.
(Şâhlama)
ŞÂHLAMA: (Her dörtlükten sonra söylenir.)
İllallah Şâh, İllallah Şâh illallah
Sen âlimsin, âlî Mürşîd güzel Şâh’ım eyvallah
Yâ Allah
Lâ ilâhe illallah.
NEFES-2 (Hizmeti bağlama):
Gelin rızâ ile gamdan geçelim
Eğilin bacılar eylen niyâzı(69)
Sırât’ı, Mîzân’ı burda geçelim
Eğilin bacılar eylen niyâzı.
Niyâz sizi kuş eder de uçurur
Sırât’ı, Mîzân’ı birden geçirir
Âb-ı Kevser ırmağından içirir
Eğilin bacılar eylen niyâzı.
Cehennemde vardır oddan dereler
Kabir sorgusunu burda sorarlar
Niyâz etmeyeni nâra sürerler
Eğilin bacılar eylen niyâzı.
Cehennemde vardır gayyâ kuyusu
Nâr-ı cehennemi tutar yiyisi
Niyâz etmek imiş hemen iyisi
Eğilin bacılar eylen niyâzı.
Niyâz eden Hakk yanında kişidir
Niyâz etmeyen de Mervân başıdır
Niyâz etmek yol oğlunun işidir
Eğilin bacılar eylen niyâzı.
Niyâz eden Hakk yanında tanıktır
Niyâz etmeyenin yayı sınıktır
Şâh Hatâyî’m Mevlâ’sına konuktur
Doğrulun bacılar eylen niyâzı.
Semâhçı Dervîş ve bacılar ayakta dâra dururlar. Pîr, hizmet duâsını okur.
Carı çalınır. Pîr, hizmet ve dâr duâsını okur.
(68) Müsâhip ceminde ise, rehber ile birlikte dört Müsâhip semâh döner.
(69) Her “eğilin bacılar eylen niyâzı” denildiğinde, Meydanda dizüstü oturan Beş Bacı, secde niyâzı ederler; ayakta dârda duran bacılar ile dervîşler ise sağ el şehadet parmağıyla niyâz alırlar.
HAZIRLAYAN:
ÇUBUK YÖRESİNDE ERKAN
Alper ÇAĞLAYAN
Ankara-2002